13 خرداد 1396
همکاران
عزیز؛
مجمع عمومی
سازمان ملل، در سال 1993 میلادی، روز 22 مارچ را به عنوان روز جهانی آب تعیین
نمود. هر ساله، نهادهای آب سازمان ملل متحد و دولت ها در سراسر جهان برای بزرگداشت
این روز، رویدادهایی را سازماندهی می نمایند. هدف برگزاری این رویدادها تشویق
تعامل میان گروداران مختلف است و با برجسته نمودن جنبه های خاص آب، شکل گرفتن مباحث
کلی برای بهبود آگاهی عمومی را تسهیل مینماید. "آب و فاضلاب" موضوع اصلی منتخب سال 2017 است که کشورهای
عضو باید بر آن متمرکز شوند. آب و فاضلاب در هسته بسیاری از اهداف توسعه پایدار
سازمان ملل متحد (SDGs
2015- 2030) قرار دارند و برای بقای مردم و گیاهان حیاتی
هستند.
فاضلاب
تصفیه شده، منبعی با ارزش در اقتصاد تولید است و مدیریت ایمن آن سرمایه گذاری
کارآمدی است که شرایط لازم برای برخورداری از جوامع و اکوسیستم سالم را فراهم می نماید.
فاضلاب تصفیه شده به عنوان منبع جدید می تواند به کاهش فشار کنونی بر منابع آب در
بسیاری از بخشها به ویژه بخش کشاورزی کمک نماید.
در مناطقی
که با تنش آبی بالا مواجه هستند، استفاده از آب شور و لب شور و بازچرخانی فاضلاب،
گزینه های مناسبی برای مقابله با بحران فزاینده آب به شمار می آیند. آب زهکشی به
عنوان منبع آب غیرمتعارف، اگر به درستی مدیریت شده و با ملاحظاتی برای به حداقل
رساندن خطرات محیط زیستی و بهداشتی همراه شود می تواند در چنین تلاشهایی نقش ایفا نماید.
سیزدهمین
کارگاه بین المللی زهکشی با موضوع "زهکشی و پایداری محیط زیستی" توسط
کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران در ماه مارس سال 2017 میلادی (اسفند 1395) در شهر
اهواز با موفقیت برگزار شد. در اینجا
لازم است از سازمان آب و برق خوزستان (KWPA) برای مهمان نوازی عالی و مدیریت کاملاً حرفه ای
کارگاه که از بالاترین استانداردهای چنین گردهماییهای علمی برخوردار بود صمیمانه
تشکر نمایم. پیام اصلی
کارگاه، تأکید بر اهمیت دفع ایمن آب ناشی از زهکشی و استفاده مجدد از آن بود. عدم
توجه به این موارد می تواند به محیط زیست و اکوسیستم آسیب جدی وارد آورد.
در IDW13 شاهد مباحث
جذاب و سخنرانی های کلیدی عالی بودیم که این رویداد را پر بار نمودند. خلاصه
سخنرانی های کلیدی پروفسور بارت شولتز از رؤسای سابق ICID، و دکتر ویلم ولاتمن از معاونین
سابق ICIDبه صورت مقاله در این شماره از نشریه آورده شده است.
مدیریت مدرن
زهکشی اراضی (MLD)
اشاره به پایداری عملیات زهکشی از منظر محیط زیستی دارد. این نوع مدیریت، ارزیابی های
مربوط به موازنه آب در مقیاس منطقه ای و مزرعه را بهبود بخشیده و از آبیاری اضافه
به جز در مواردی چون شستشوی نمک ها و تأمین نیازهای آب محیط زیست جلوگیری می نماید.
در خاتمه نیز چنانچه آبی باقی مانده باشد به طراحی یک سیستم زهکشی می پردازد. در IDW13، یک الگوی
جدید برای مدیریت پایدار و بهم پیوسته منابع آب، با عنوان ”فراتر از MLD» ارائه شد که در کنفرانسهای بین المللی اخیر در سراسر جهان به
آن پرداخته می شود. "فراتر از MLD" علاوه بر اصول ضروری فوق، نگاه به جنبه های سه گانه را نیز دخیل
می کند (خط پایین سه گانه (TBL))- سه گانهای که تعامل بین جنبه های اجتماعی، محیط
زیستی (یا اکولوژی) و مالی را در نظر میگیرد- و زهکشی را در داخل رابطه آب، غذا و
انرژی توسعه می دهد.
گروه کار
فنی ICID تحت عنوان
"گروه کار استفاده از آبهای با کیفیت پایین برای آبیاری (WG-PQW)" در
مورد آب های غیر متعارف مطالعه می نماید. این گروه کار در 20 سال گذشته، تا حد
زیادی به توسعه دانش در این زمینه کمک کرده است. هم اکنون زمان بسیار مناسبی است
که ICID، فعالیت های
خود در این موضوع مهم را بازنگری نموده و در این بسیج جهانی که برای پیاده سازی
اهداف توسعه پایدار شکل گرفته شرکت نماید.
این امر
مستلزم بررسی نحوه همکاری با دیگر سازمانهای تخصصی جهانی در زمینه مدیریت صحیح
زهکشی است. بدین منظور، باید برنامه های تحقیقاتی مرتبط در سطح کشور سازماندهی شود
و شبکه استفاده مجدد از فاضلاب در کشاورزی و مصارف شهری، از جمله کشاورزی شهری ایجاد
گردد. در این راستا، تفاهم نامه ای بین
کمیسیون بین المللی آبیاری و زهکشی (ICID) و انجمن بین
المللی آب (IWA) امضا و مبادله شده است و
من افتخار داشتم که در اواسط ماه سپتامبر سال 2016 میزبان رئیس IWA در تهران برای
امضای این تفاهم نامه باشم. حامی این برنامه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور است و
توسط کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران (IRNCID) و کمیته IWA ایران انجام می شود. برنامه مذکور توسط دو گروه کار
مرتبط ICID (گروه کار استفاده از آبهای با کیفیت پایین در آبیاری و گروه کار آب و محصول)
برنامه ریزی، نظارت و دیده بانی خواهد شد.
خواسته من
این است که این مسائل در دستور کار گروه کار PQW قرار گیرد. این گروه کار برای
استفاده از چنین منابع آب بالقوه، باید دستورالعمل هایی مبتنی بر دانش فراهم نماید
که اثرات منفی محیط زیستی را به حداقل برساند.
بیست و
سومین کنگره ICID،
از تاریخ 8 تا 14 اکتبر 2017 در شهر مکزیکوسیتی، برنامه ریزی شده و مکزیک در حال
آماده شدن برای برگزاری این مراسم است. موضوع این کنگره، "مدرن سازی آبیاری و
زهکشی در خدمت انقلاب سبز جدید" است. حدود 300 مقاله برای دو پرسش این کنگره،
دریافت شده که بسیار دلگرم کننده میباشد. موضوع کنگره و پرداختن آن به مدرنسازی،
دارای پتانسیل های فراوانی برای پیگیری توسط بخش خصوصی است. از بخش خصوصی انتظار
میرود با حضور در نمایشگاه بین المللی، از فرصت مشارکت در بحث ها حداکثر استفاده
را نموده و محصولات و خدمات خود را عرضه نمایند.
دکتر سعید
نی ریزی
رئیس
کمیسیون بین المللی آبیاری و زهکشی ( ICID )