حفاظت از رودخانه شیرین دره بجنورد

سیلاب‌های حادث شده در فروردین‌ماه 1398 محک خوبی برای میزان حفاظت رودخانه‌ها در مقابل نیروهای مخرب سیلاب بود. به‌طورمعمول جریان طبیعی رودخانه در موقع سیلاب همراه با میزانی از مواد ریزدانه و درشت‌دانه است کمک خواهد نمود تا از اثرات تخریبی جریان کاسته شود؛ اما با احداث سد، جریان خروجی از آن عاری از رسوبات ریزدانه و درشت‌دانه بوده و آب تقریباً صاف قدرت تخریبی بالاتری دارد. این موضوع همراه با وقوع جریان‌های بالاتر از حد سیلاب 25 ساله که به‌طور معمول کارهای مهندسی رودخانه بر اساس آن انجام می‌شود، باعث تخریب سواحل رودخانه و سازه‌های تقاطعی با آن خواهد شد. یکی از مکان‌هایی که از این قضیه مصون نمانده است، بخش‌هایی از رودخانه شیرین‌دره در پایین‌دست سدی با همین نام در شمال غرب شهر بجنورد است. متأسفانه با ساخت سد در شرایط بحرانی نیاز به آن خواهد بود تا جریانی بیشتر از جریان طبیعی رودخانه رهاسازی شود که با توجه به مهیا نبودن شرایط پایین‌دست این موضوع با وجود ریسک بالا برای سد انجام نمی‌شود. در سال گذشته اما با وقوع سیلاب‌های متعدد، به‌ناچار ظرفیتی در حدود 150 مترمکعب بر ثانیه از سد رهاسازی شد که منجر به تخریب دیواره رودخانه در محل قوس‌ها و تخریب بخشی از جاده دسترسی به سد و در قسمتی دیگر تخریب خط لوله انتقال آب شرب به شهر بجنورد گردید. شرکت مهندسین مشاور طوس‌آب با توجه به درخواست آب منطقه‌ای بجنورد، بازدیدی از محل نمود و با توجه به نوع تخریب در قسمت‌های مختلف، طرح مناسب مهندسی ارائه شد و هم‌اکنون نیز این طرح‌ها در حال اجراست و پیشرفتی در حدود 50 تا 90 درصدی در قسمت‌ها مختلف دارد. نکته حائز اهمیت در این خصوص که عامل تخریب فزاینده بوده است عدم تأمین عمق ریشه مناسب در پای رودخانه برای عمق فرسایش رودخانه بوده که در این طرح‌ها به‌خوبی رعایت شده است.